رحمتلیك پروفئسور جواد هیئت، هرایكی تایین آغ ساققالی دی
منیم اوزون ایلدن بری تانیدیغیم وائله ایلك تانیشلیغیم دان و آدی قان یادداشیمین شرفلی لؤوحه‌سینه دوشن نادیر شخصیت‌لردن بیری ده پروفئسور دوكتورجاواد هیئت جنابلاری ایدیر. او تكجه منیم یوخ، بوتؤو بیر میلتین غرور دویدوغو اوغولدورم ایدیر.
دوكتور جاواد هئیت ساده، تواضوع كار بیر اینسان ایدیر. او دوغولدوغو، بویا باشا چاتدیغی طبیعتین اؤزو قدر صاف و دورودور. ائله بیل كی طبیعتین تمیزلییی،لطافتی اونون معنویتینه وعملینه چؤكوب.بؤیوك له بؤیوك دور، كیچیك له كیچیك.عالیم له عالیم دیر،عادی ایله عادی.هركس له اؤز دیلینده دانیشماغی باجاریر.علمی آداملاری سئویر.بیلیك آداملارینی لیاقتینجه قیمت لندیرمه یی باجاریر. اونون اینسان و عالیم لیك عؤمرونون رنگلری، چالارلاری باخ بئله جه چوخ دور سایماقلا قوتارماز.
من بو شخصیت‌ده، اینسانی دویغولاری ایله یاخیندان تانیش اولدوم و گؤردوم كی بو عالیمین یوكسك درجه‌سی یالنیز علمینده دئییل اونون عالیم‌لییندن اؤنجه، بؤیوك بیر اینسان‌دیر.
ایلك گؤردویوم ده سانكی بو بؤیوك اینسانین چؤهره سیندن و باخیشلاریندان سوزولَن ایشیق سئلینه غرق اولدوم و اوندا موشاهیده ائتدیییم خوصوصیت‌لر، ساده‌لیك، تواضو‌كارلیق، مهربانلیق، نزاكت‌لیق بیر سؤزله میثیل سیز معنوی زنگین‌لیك، حقیقتاً منی حئیران ائتمیش‌دیر. او عؤمور بویو آذربایجان سئوگیسی ایله یاشایان بیر اینسان اولموشدور.
آز دئییل ائله بیر اینسان‌لاركی حیات‌لارینین معناسینی ، اینسانلارا خیدمت ائتمكده گؤرور و بو آمال اوغروندا هر جور فداكارلیق گؤستریر. بونون‌لادا اونلار اطرافدا كی‌لاردان سئچیلیر، و اؤز عمل‌لری‌ایله، اینسانلارین قلبینده ابدی مسكن سالیرلار.اونا گؤره اؤزومه جسارت وئره رك بو ناقیص قلمَیم له بو دَیرلی اینسانین حاققیندا قیساجا بیر یازی ایله اؤز بورجومو یئرینه گتیرم .
منجه بئله بیر نادیر شخصیتین حاققیندا یازماق چوخ بؤیوك مسئولیت‌دیر و بو مسئولیتی داشیماق داها چتیندیر. آمما اؤز اؤزومه دئییرم كی ائله‌جه من بو اوزون آیریلیق لارین وقیسا گؤرو‌ش‌لرین دردینی و ایلدیریم كیمی چاخیب كئچن سئوینجی كیمی نئجه یازا بیله‌رم؟
دوكتور جاواد هئیت ۱۳۰۴ ـ جو گونش ایلینده، تبریز شهرینده دونیایا گلمیش‌دیر. آتاسی میرزه علی هئیت دؤورنون معاریف پرور ضیالیسی، حوقوق شوناس عالیمی ، مجتهیدی و ایجتیماعی خادیمی‌دیر. او ایران مشروطه اینقیلابینین فعال‌لاریندان اولموشدور.
۱۲۸۵ ـ جی ایلده اونون باشچیلیق ائتدییی هیئت ، محمدعلی شاه طرفیندن لغو ائدیلمیش مشروطه‌نین یئنی‌دن غلبه‌سینده و برپاسیندا موستثنا رول اوینامیشدیر. سونرا كی دؤورلرده، میرزه علی هیئت ایرانین عدلیه قوروجولوغوندا ایشتیراك ائتمیش و مهم دؤولت وظیفه‌لرینده چالیشمیش‌دیر.
میرزه علی هیئت، تورك دونیاسی و موسلمان دؤولت لری آراسیندا ،دوستولوق، وحدت، معنوی و مدنی علاقه‌لر تشبّوثونون اؤنجول‌لریندن اولموش، بو بیرلیك ایدئآلینی سوْی‌داشلارینا و اؤولادلارینادا تلقین ائتمیش‌دیر.
۱۲۹۸ ـ جی ایلده عوثمانلی‌لارلا برابر یارادیلان مشهور” ایتحادی ایسلام ” جمعیتینه، ایران طرفیندن میرزه علی هئیت رهبرلیك ائدیب، همین ایلده ناخچیوانا ائرمنی تجاووزو زامانی، ایراندا كؤمه‌یه گلن هیئتین باشیندادا میرزه علی هیئت دوروردو.
بئله نوفوذلو هیئت‌لره باشچیلیق ائده‌رك اوغورلو نتیجه قازاندیغی و ائله‌جه‌ده هیئت عالیمی اولدوغو اوچون اونا “ هیئت ” تخلّوصو وئریلمیش و سونرا بو تخلوصو هیئت‌لر نسیلینین سوْی آدینا چئوریلمیش‌دیر.
وطن، خالق محبتی، یورد تعّصوب كئش لییی، میرزه علی هئیت‌دن اؤولادلارینا خوصوصاً سئویملی اوغلو “ جاواد ” جنابلارینا قالان ان دَیرلی میراث اولموشدور. اونا گؤره دوكتور جاواد هئیت آتاسینی همیشه اؤزونون موعلّیمی، اوستادی و معنوی رهبری حئساب ائتمیش دیر.
آناسی ” معصومه سولطان فروغ ” طایفاسینین باشچیسی، تانینمیش موجتهید حاجی میرزه محمدین قیزی ایدی. آذربایجان فولكلورونون نادیر اینجه‌لرینی سئوه سئوه حافیظه‌سینده یاشادان معصومه‌خانیم اؤز شیرین، دوزلو، مزه‌لی صؤحبت‌لری‌ایله هله اوشاق‌لیق دان بالاجا جاوادا، دیلیمیزه، ادبیاتیمیزا درین ماراق، ایستك یاراتمیش‌دی.
ایبتیدائی تحصیلینی تبریزده، اورتا تحصیلینی‌ایسه تهراندا حربی مكتب‌ده آلان جاوادهیئت جنابلاری اؤزایستعدادی، قابلیّتی، علمه، صنعته ورغونلوغو ایله اطرافداكی‌لاردان سئچیلیردی. او مكتبی بیرینجی‌لیك‌له قوتاراراق ۱۳۲۰ ـ جی ایلده تهران اونیوئرسیته سینین طیب فاكولته‌سینه داخیل اولور. لاكین ایكی ایلدن سونرا آتاسینین مصلحتی‌ایله توركیه‌یه گئده‌رك، تحصیلینی ایستانبول اونیوئرسیته‌‌سینین طیب فاكولته‌سینده داوام ائتدیریر. قاینار اونیوئرسیتئت حیاتی اَن فعال طلبه‌لردن اولان گنج جاوادین قارشیسیندا گئنیش اوفوق‌لر آچیر و دونیا گؤروشونون فورمالاشماسیندا اهمیت‌لی رول اویناییر.
او طیب علمینین اینجه‌لیك‌لرینی منیمسه‌مك‌له یاناشی تورك خالقلارینین تاریخ وادبیاتی ایله درین‌دن ماراق‌لانیر. تورك، ایران ایسلام مدنیت و تاریخ‌لرینی موختلیف منبع لردن، قایناق‌لاردان ، گئجه گوندوز یورولمادان موطالیعه ائدیر. موطالیعه ائتدیكجه ماراغی آشیب داشیر.
۱۳۲۵ ـ جی ایلده اونیوئرسیتئتی بیترَن جاواد هیئت، طیب دوكتورو اولاراق اوچ ایل مودّتینده ایستانبول اونیوئرسیتئتینین ایكینجی جراج‌لیق كلینیكاسیندا چالیشیر. سونرا ایختیصاصینی تكمیل‌شدیرمك اوچون پاریس ه گئدیر و ۱۳۳۱ ـ جی ایلده كامیل موتخصیص جراح كیمی تهرانا قاییدیر.
۱۳۳۲ ـ جی‌ایلده ایشچیلره مخصوص هیدایت و عدلیه خسته خانالاریندا جراح‌لیق كلینیكالاری قوراراق اونلارا رهبرلیك ائدیر.
قارشی یا چیخان بوتون مانع‌لرله متانت‌له، ایستعدادلی جراح تئزلیك‌له ایراندا تجروبی جراحیتین تملی‌نی قورور.
۱۳۳۳ ـ جو ایلده قاپالی اورَك عملیاتی ، ۱۳۳۵ ـ جی‌ایلده ایراندا ایلك دفعه آووْرت ا قاباغی دارلیغی عملیاتی، ۱۳۴۱ ـ جی‌ایلده آچیق اورَك عملیاتی آپاریر.
۱۳۴۸ ـ جی ایلده او داها جسارتلی آددیم آتاراق تهراندا ایلك دفعه بؤیرك كؤچورمه و عینی زاماندا حئیوانلاردا اورَك كؤچورمه عملیاتینی اوغورلا حیاتا كئچیریر.
طیب ساحه‌سینده اَلده ائتدییی بو یوكسك نائیلیّته گؤره پروفئسور دوكتور جاواد هیئت دؤولت طرفیندن بیردرجه‌لی خیدمت میدال نیشانه‌سینه لاییق گؤرولور.
بوتون بونلار تكجه ایراندا و یاخین شرق‌ده دئییل ، دونیانین موختلیف اینكیشاف ائتمیش اؤلكه‌لرینده بئله بؤیوك عكس‌صدا دوغورور و دوكتور جاواد هیئتین شؤهرتینین هر طرفه یاییلماسینا سبب اولور.
۱۳۴۷ ـ جی ایلدن ۱۲ ایل داوام ائدن، طیب علمی آدلی ، ایكی آیلیق ژورنال نشر ائتدیریر. لاكین او ۱۳۵۵ ـ جی ایلده محمدرضانین شاهلیغینین ۵۰ ـ جی ایل دونومو( پهلوی حوكومتی) موناسیبتیله باغلی مقاله یازمادیغیندان ،درگیسی ساواك طرفیندن باغلانیر.
گؤركملی عالیمین (قان دامارلاریندا عمله گلن قان لاختاسی خسته‌لییی و موعالیجه‌سی) (۱۳۳۶-جی ایلده )، ایكی جیلدلیك عومومی جراح (۱۳۴۴- جو ایلده) و جراحیت درس‌لری (۱۳۷۶- جی ایلده) كیتابلاری طیب ساحه‌سینده یازیلمیش چوخ قیمت‌لی درس‌لیك‌لر اولموش. و اوزون ایللردیركی ایراندا طیب تحصیلی آلان طلبه‌لرین درس لیك كیتابینا چئویریلمیش‌دیر.
جراحّیه علمینین اینكیشافینداكی میثیلسیز خیدمت‌لرینه گؤره دوكتور جاواد هیئت ۱۳۶۲ جی ایلده پاریس بین الخالق جراح‌لیق آكادئمییاسینین حقیقی عوضوو سئچیلیر. و ایندیه قدر اونون یوزلرله علمی مقاله‌سی ، علمی چیخیش‌لاری دونیانین ان اعتیبارلی ژورنال لاریندا درج اولونموشدور.او طبابتین خصوصا جراحیتین ان واجیب و آكتوال پروبلئملری حاققیندا مونوقرافیالار و یوزلرله مقاله لر،آذربایجان تاریخی،ادبیاتی، دیلی، فولكلورو حاققیندا چوخ جیدی اثرلر چاپ ائتدیرمیش دیر.دونیانین بیر چوخ اؤلكه لرینده واخت آشیری كئچیرلن علمی مجلیس لرینده ایران وطنداشی كیمی آذربایجان علمینی لیاقت له تمثیل ائدیر و چوخ آیدین مسئله دی كی دوكتور جاواد هیئتین یارادیجیلیغی او قدر چوخ شاخه لی و زنگین دیر كی من اونو كیچیك بو یازی دا احاطه ائده بیلمه رم.
او طلبه‌لیك چاغ‌لاریندان اینسانلارین فیزیكی ساغلاملیغی ایله برابر، معنوی ساغلاملیغی حاققیندادا آرام‌سیز دوشونجه‌لره دالان ، ایراندا حؤكم سورَن منفور شاه رژیمی‌نین ظولمو آلتیندا اَزیلن خالقینین دردینی ، غمینی قلبینده گزدیرن جاواد هیئت آنلاییردی كی تك فیزیكی ساغلاملیغا ناییل اولماق‌لا هئچ‌ده خوشبخت لییی الده ائتمك مومكون دئییل. خالقا بیرینجی نؤوبه ده معنوی ساغلاملیق لازیمدیر. بؤیوك و شرفلی كئچمیشه مالیك اولان خالقینین دیلینین ،تاریخینین، ادبیاتینین یاساق اولونماسی، اؤز دیلینده مكتب ، كیتاب ،قزئت ـ ژورنالین اولماماسی و خالقین كوتله‌وی صورتده ساوادسیزلیغا محكوم ائدیلمه‌سی جاواد هیئتین اوره‌یینده ساغالماز بیر یارا آچمیشدی .
او گئجه گوندوز دوشونور. خالقینی بو بلالاردان قورتارماغین حلّی یول‌لارینی آراییر، اوره‌یینده كیلری
دیله گتیرمه یه ایمكان آختاریردی. و نهایت بئله بیر ایمكان یاراندی . ایران اینقیلابی ،ظولم و ایستیبداد یواسی اولان پهلوی رژیمینی داغیتدی و شاهین شوونیست سیاستینه سوْن قویولدو.
۱۳۵۸ ـ جی ایلده دوكتور جاواد هیئت ائلینی ، اولوسونون یاریم عصردن آرتیق تاپدانمیش و قاداغان اولونموش دیلینی ، ادبیاتینی و مدنیتینی دیرچَلتمك و سوی داش‌لارینا اؤیرتمك اوچون عقیده دوست‌لارینی ، یوكسك دوشونجه‌لی، اردملی آذربایجانلی ضیالی‌لاری اطرافینا توپلایاراق اؤز شخصی وسایطی حئسابینا “ وارلیق ” درگیسینی دونیایا گتیردی.
دونیا شؤهرتلی جراح ین فیلولوگییا علمینه گلیشی‌ده محض بو درگی‌دن باشلادی.
دوكتور جاواد هئیت، تأسیس چی‌سی، ناشیری و باش رئداكتورو اولدغو”وارلیق” درگیسی واسیطه‌سیله ۴ ۳ ایلدیركی آذربایجان خالقینین وارلیغی اوغروندا اونون ایجتیماعی پروبلئملرینین حلی اوغروندا ، آردیجیل چالیشیر.
اگر او بیر حكیم كیمی اؤز فعالیتینده فیزیكی آغیرلاری آرادان گؤتورمه‌یین، یارالاری ساغالتماغین یئنی اصول لارینی آختاریب آراییرسا، بیر توركوْلوق، ادیب و موحرّیر كیمی اؤز اثرلری ایله خالقین معنوی دردلرینی، پیسخولوژی آغیرلارینی موعالیجه ائدیر. یارالارینا ملحم قویور. اونا اؤز تاریخی كئچمیشینی آنلادیر. میللی كؤكونو تانیدیر.
دوكتور جاواد هیئت بیر بؤیوك حكیمدیر. حكیم سؤزو اوزاق كئچمیش لرده اینسانین عقلی فعالیتینین تطبیق اولدوغونو بوتون ساحه لرده حیكمت صاحیبی اولان نادیر سیمالاردان بیری آد ایدی.
بو حكیم آدینی داشییان لار آراسیندا ،اونا ان چوخ لاییق اولانلاردان، بیری دوكتور جاواد هیئت دیر.او ان یوكسك رئتینقلی حكیم اولماق لا یاناشی همده سرریشته لی فیلولوق،عالیم،حكیم،فیلوسوف،سون درجه ده فعال و یورولماز بیر اجتیماعی خادیمدیر.
یاراندیغی گوندن دوكتور جاواد هیئتین “ وارلیغی ” بوتؤو آذربایجانین معنویت و مدنیت كؤرپوسونو شرف‌له چیینلرینده داشییر. تؤكنمز انرژی ایله یازیب یارادان دوكتور جاواد هیئتین آنا دیلی، فولكلورو، توركولوگییا و ایسلام شوناسلیغا داییر سای‌سیز حئساب‌سیز مقاله و آراشدیرمالاری ۵ دیلده ایران، آذربایجان، توركیه، فرانسه و آمئریكا مطبوعاتلاریندا درج اولونموش دور.
دوكتور جاواد هیئت تورك خالقلارینین كئچمیشی، آذربایجان تورك دیلینین منشأیی، آذربایجان ادبیاتی، تاریخی حاققیندا سانباللی اثرلرین مولّیفی‌دیر.
اونون یئنی فاكتیك معلومات‌لار و اورژینال علمی مولاحیظه‌لرله زنگین اولان ایكی جیلدلیك آذربایجان ادبیات تاریخینه بیر باخیش ـ موقایسه اللغتین ،ایكی دیلین موقایسه سی ،آذربایجان شیفاهی خالق ادبیاتی ، تورك‌لرین تاریخ و مدنیتینه بیر باخیش و ادبیات شوناسلیق كیتابلاری ،ایران و آذربایجان اوخوجولارینین درین رغبتینی ، محبتینی قازانمیش‌دیر. آدی دونیانین طیب ساحه‌سینده ان گؤركملی خادیم‌لری سیرادا چكیلن ۶۷ ایللیك جراح‌لیق فعالیتی عرضینده اون مین‌لرله اینسان شفا وئرن داهی اوستاد ۸۸، ارایق ژورنالینین، له ی گتیرم. گتیرم.
قلمیمیاشلی مودریك عالیم دوكتور جاواد هیئت بوگون ده بیتیب تؤكنمه‌ین انرژی ایله چالیشیر. جراح بیچاغی ایله اینسانلارا شفا و قلمینین قودرتی ایله، اینسانلارا معنوی اویانیش یاراتماق‌لا حیاتینا داوام ائدیر.
اونون هله زكاسینین نورونا، اللرینین شفاسینا ائحتیاجی اولان اینسانلار گؤزله‌ییر.
دوكتورهیئت ایراندا تورك‌لرین مؤوجودلوغونو ،وارلیغینین ان باریز بلگه‌سی اولان “ وارلیغی ” یاراتمیشدیر. مطبوعات همیشه سَسی بوغولان، حاققی تاپدانان، حوقوقو یئییلن خالقین ان گؤجلو سیلاحی اولوب.
اگر كریستیان بارنارد بیر و یا بیرنئچه نفرین اوره‌یینی دَییشدیریب اونلارا یئنی حیات بخش ائمیشدیسه، دوكتورهیئت ایل‌لربوْیو دیلیندن، مدنیتیندن، تاریخیندن اوزاق سالینمیش بوتؤو بیر خالقین اوره‌یینه همده تكجه اوره‌یینی دئییل بئینینی ، یادداشینی، دوشونجه‌سینی ساغلاملاشدیرماق اوچون فعالیت‌گؤسترمیشدیر.
بو فداكار عالیم، خیرخواه اینسان، دونیادا تانینمیش قودرتلی جراح اوچون شخصی
بؤلوم : زندگی نامه دكتر "جواد هیات" یازار : VARLIQ 0 باخیش