DR. CEVAT HEYET

پنجشنبه 18 مهر 1392

Cevad Hey'et 24 Mayıs 1925’te Tebriz'de dünyaya gelmiştir. Babası Mirza Ali Hey'et, devrinin önemli simalarındandır. O, İran Meşrutiyet inkılâbının öncülerinden olmuş, başkanlığını yaptığı heyet, Mehmedeli Şah tarafından lağvedilmiştir. Meşrutiyetin yeniden kazanılmasında müstesna rol oynamıştır. Sonraki zamanlarda İran adliyesinin kuruluşuna iştirak etmiş, başsavcılık, temyiz mahkemesi başkanlığı, adalet bakanlığı ve birçok üst düzey devlet görevlerinde bulunmuştur. Mirza Ali Hey'et Türk dünyası ve Müslüman devletleri arasında dostluk, birlik, manevi ve medeni ilişkilerin gelişmesinde öncülerden biri olmuş, bu birlik idealini kendi çocuklarına da telkin etmiştir. Annesi Me'sume Sultan, Fürug tayfasının lideri, tanınmış din âlimi Hacı Mirza Muhammed'in kızıdır.

Cevad Hey'et'te dilimize ve edebiyatımıza karşı büyük bir merakın uyanmasında annesi Me'sume Sultan'ın ona çocukluğunda aktardığı folklorik malzemenin de önemli tesiri olmuştur.

Cevad Hey'et ilkokulu Tebriz'de, orta ve lise tahsilini Tahran'da harp okulunda tamamlayarak 1941 'de Tahran Üniversitesinde tıp tahsiline başlar. İkinci yılın sonunda babasının da izniyle Türkiye'ye gelerek İstanbul Üniversitesinde öğrenimine devam eder. İstanbul'da kaldığı sürece, Türk halklarının tarih ve edebiyatıyla da yakından ilgilenir. 1946 yılında fakülteden mezun olan Cevad Hey'et, üç yıl süreyle yine İstanbul Üniversitesi ikinci cerrahî kliniğinde ihtisas yapar. İhtisasına devam etmek üzere Paris'e giden Cevad Hey'et üç yıl da orada öğrenimine devam eder. 1952'de uzman cerrah olarak İran'a döner. 1953 yılında işçilere mahsus Hidayet ve Adliye hastahanelerinde cerrahı klinikleri açar ve başarılı çalışmalara imza atar. 1954 yılında kapalı kalp ameliyatı, 1956'da - İran'da ilk defa olmak üzere - aort kapağı ameliyatı, 1962'de açık kalp ameliyatı yapar. i 969'da hayvanlar üzerinde ilk kalp nakli ameliyatını gerçekleştirir. Tıp sahasında gösterdiği bu yüksek başarıları, devlet tarafından 1. derecede devlet nişanı ile ödüllendirilir.

Cevad Hey'et'in tıp sahasında göstermiş olduğu bu başarılar onun dünyaca tanınmasınavesile olur. 1964'te Daneşe-pezeşki (Tıp Bilimi) adıyla çıkarmaya başladığı iki aylık dergi on iki yıl devam eder. Bu önemli tıp dergisi 1976'da Mehemmed Rıza'nın şahlığının 50. Yıl dönümüyle ilgili yazı yayımlamadığı için kapatılır. 1957 yılından itibaren tıpla ilgili eserleri yayımlanan Cevad Hey'et 1983 'te Paris Uluslar arası Cerrahlık Akademisinin üyesi seçilir. Yüzden fazla makalesi dünyanın önemli tıp dergilerinde yayımlanır. İran devriminden sonra 1979’da, yarım asırdan fazla yasaklanmış ve köreltilmiş olan kendi halkının dilini, edebiyatını diriltmek ve soydaşlarına öğretmek için kendi gibi düşünen arkadaşları ile birlikte Varlık dergisini çıkarmaya başlar. Cevad Hey'et'in edebiyat dünyasına girmesi de bu dergiyi çıkarmasıyla olur. Cevad Hey'et 21 yıldır, Varlık dergisinde Azerbaycan halkının varlığı ve onun sosyal problemlerinin halli konusunda durmadan yazmaktadır. O, bir hekim olarak bir yandan insanların fizikî ağrılarını gidermeye, hastalıklarını iyileştirmeye çalışırken, diğer taraftan da bir Türkolog ve edip olarak kendi halkının manevî dertlerini, psikolojik rahatsızlıklarını tedavi etmeye çalışmaktadır.

Azerbaycan'ın ünlü yazarı Anar, Dokror Cevad Hey'et ve Varlık dergisi hakkında aynen şöyle diyor: "...Boşuna deyil ki, Cavad Bey temelini goyduğu ve uzun iller boyu müxtelif çetinliklere dözerek yaşatdığı dergini de 'Varlıq' adlandırmıştır. Varlıq "hayat, kâinat, dünyada gördüyümüz ve yaşadığımız her şeyin küllü” demektir. Amma Cavad Hey'et'in bu adla neşr etdirdiyi jumal, ilk növbede, İran dövletinin içinde öz milli medeniyyeti, edebiyyatı, dili olan bir xalqın Azerbaycan Türklerinin Varlığı demektir....Cavad Hey'et'in özütIün varlığı ve neşretdiyi "Varlığ"ın varlığı me'neviyyat dünyamızın yaşaması, zenginleşmesi, qorunması demektir."

Bahtiyar Vahabzade'nin Cevad Bey hakkındaki duası, yalnızca kendisinin ve 30 milyonluk bir halkın değil, 250 milyonluk koca bir milletin arzusudur: "Ezizım Cavad Bey, o göze görünmez Xuda sene arzularını heyata keçirebilecek qeder ömür versin. Eslinde senin arzuların 30 milyonluq böyük bir milletin arzularıdır".

Yukarıda kısaca hayat hikâyesini verdiğimiz Cevad Hey'et'in tıp dalında 3 kitap, 60 makale; Türk dili, edebiyatı, tarih ve medeniyeti hakkında 8 kitap 180 civarında makale; çeşitli konularda görüş ve eleştirilerinin yer aldığı 15 polemik ve kendisiyle yapılan 21 röportaj olduğu biliniyor. Bunların dışında kendisi ve Varlık dergisi hakkında da bir çok ülke basınında 125 adet haber içerikli yazı çıkmıştır.

 



بؤلوم : زندگی نامه دكتر "جواد هیات" یازار : VARLIQ 0 باخیش


 

بلاگا گؤره

    بؤیوك اینسانلاردان دانیشماق چتیندیر . اونلارین حیاتلاری، چالیشمالاری و اؤزللیكله ده اوركلری او قدر بؤیوكدور كی، بیر یازییا سیغیشماز.
    دوكتور جواد هیئت بو اینسانلاردان بیری‌دیر!


سایغاج